Zo maak je een vijvertuintje

{flike}

Bron: Maandblad van Danio rerio, Delft

Een waterpartij in de tuin die weinig onderhoud vraagt en eenvoudig te realiseren is, dat is een vijverteiltje. Daarnaast lokt deze minivijver bij het terras dieren zoals libellen én geeft hij een sfeervolle aanblik. Met deze tips creëer je heel eenvoudig een natte mini-biotoop in je tuin.

Een zinken teil is sfeervol en erg geschikt voor het aanleggen van een minivijver. Je kunt ook speciale tonnen aanschaffen. Ook een halve wijnton, gehalveerde regenton, stenen trog, badkuip of emmer doet prima dienst. Zolang deze maar waterdicht is en geen schadelijke stoffen afgeeft.

Onderstaand een 10-stappenplan voor het beplanten

  1. Was de teil of emmer vooraf om hem te ontdoen van zeep-, roeststof of andere resten.
  2. Gebruik je een grote teil, zet deze dan alvast op de plek waar je je minivijver wilt hebben. Door het gewicht is de teil later niet meer te verplaatsen. Een goede plek ligt een deel van de dag in de zon, de rest van de tijd in de (half)schaduw.
  3. Vul de teil met leidingwater en laat dit op temperatuur komen. Vul eventueel aan met een paar liter verwarmd water. Zet de planten nooit rechtstreeks in koud water, daar “schrikken” ze van.
  4. Plant de waterplanten in vijvermandjes. Deze mandjes zijn rondom geperforeerd waardoor zwavel en andere gassen die gevormd worden door de wortels onder water hun weg kunnen vinden. In een gesloten pot zullen de wortels stikken en gaan rotten.
  5. Gebruik goede vijvergrond, deze heeft door de speciale samenstelling voldoende dichtheid zodat de grond niet wegspoelt.
  6. Maak de vijveraarde nat voor gebruik, zodat er geen lucht meer in zit.
  7. Vul het mandje voor een deel met de natte aarde.
  8. Zet het plantje in de mand en vul rondom aan met een laag natte vijvergrond.
  9. Vul de pot tot aan de bovenrand. Let erop dat de planten niet te diep in het water komen te staan. Zet planten die alleen natte voeten blieven op een verhoging, bijvoorbeeld een omgekeerde mand of een baksteen.
  10. Laat de mand langzaam in het water zakken, zodat de aarde het water absorbeert en zo langzaam naar beneden zinkt.

Het grote voordeel van vijvermanden is de beperkende factor. De mand zorgt ervoor dat de plant zich minder ontwikkelt; de algehele groei wordt geremd, bladeren blijven kleiner en woekeraars worden getemd. Dat is juist in een kleine vijver een groot voordeel. Vooral bij de dwergwaterlelie is de grootte van het mandje van belang. Te klein zorgt voor een beperkte groei en bloei door voedselgebrek. Te groot echter kan ertoe leiden dat de dwergwaterlelie de hele teil bedekt.

De ruimte is beperkt; houd daar rekening mee. Kies voor planten die klein blijven en weinig woekeren. Snoei indien nodig bij. Speel met hoogte door stengelplanten af te wisselen met drijvende planten en “onderwaterplanten”. Varieer ook met bloeitijden om zo lang mogelijk te genieten van uw vijver. Zorg dat er ook water zichtbaar blijft in de vijver. Om die reden is eendenkroos in de teil zeker af te raden: dit bedekt in zeer korte tijd het hele wateroppervlak. Lidsteng mag zeker niet ontbreken; deze plant lijkt op een klein dennenboompje en zorgt voor zeer veel zuurstof in het water.

In een minivijver is geen plaats voor vissen. De ruimte is te beperkt en daarbij zullen de uitwerpselen voor te veel algengroei zorgen. Minivijvers hebben wel een grote aantrekkingskracht op libellen, kikkers, padden en salamanders. Zorg voor een opstapje, zodat zij de vijver in én uit kunnen.

Mini-vijvers komen het beste tot hun recht als vorm en materiaalgebruik passen bij die van de tuin als geheel, zoals een Chinese kruik die, gevuld met water en planten, wordt omgeven door bamboe. Van potten en kruiken zijn mooie minivijvers te maken. Aan de binnenkant geglazuurde exemplaren zonder drainage gat zijn de beste. Op warme dagen verdampt er heel veel water. Zorg ervoor dat er altijd voldoende oud water bij de hand is om bij te vullen. Oud water ontstaat vanzelf als u kraanwater een paar dagen in een emmer laat staan. Het heeft dan de temperatuur van de omgeving aangenomen en chemische stoffen erin zijn intussen vervlogen. Regenwater is overigens het allerbeste oude water dat u zich kunt wensen. Zet een ton onder de regenpijp en vang het kostbare nat er in op.

Hele of halve houten watertonnen staan overal goed. Een enkel exemplaar is voldoende voor een kleine tuin. Zet in grotere tuinen een aantal van deze elementen bijeen. In iedere tot of kuip komt een miniwaterlelie. Deze zijn te koop in tuincentra. Kijk op het etiket of het inderdaad een waterlelie betreft die geschikt is voor ondiep water.

Omdat het kleine watervolume in een minivijver snel afkoelt/opwarmt, kunt u de vijver het beste op een niet al te zonnige plek plaatsen, in de halfschaduw is het beste. Wanneer u de minivijver ingraaft, zoals bijvoorbeeld een plastic cementkuip, dan kunt u de randen wegwerken met overstekende stenen, keien of hout. Het bijkomende voordeel van zo’n ingegraven minivijver is dat hij minder snel zal bevriezen in de winter, helemaal als er ook nog wordt voorzien in een luchtpompje. Glazen, keramische en houten bakken moeten vorstvrij overwinteren om niet kapot te vriezen, ze moeten dus eenvoudig verplaatsbaar zijn naar een vorstvrije ruimte. Ook moet een minivijver met vissen en waterlelies op tijd naar binnen. Houd bij een balkon rekening met het draagvermogen van het balkon als het een minivijver van enig formaat betreft.

Voeg regelmatig water toe aan de minivijver, want vooral in de zomer kan het water snel verdampen. Knip verdorrende blaadjes en bloemetjes regelmatig van de planten om een goede groei op gang te houden. Ook kan het nodig zijn om regelmatig bladeren van waterlelies te verwijderen als deze de hele minivijver dreigen te beschaduwen. De zuurstofplanten houd u in toom houden door ze regelmatig te snoeien en uit te dunnen, hierdoor blijft hun groei goed op gang wat goed is voor de waterkwaliteit. U kunt het beste uw minivijver eens per jaar, vroeg in het voorjaar, een grote schoonmaakbeurt geven. U haalt de hele minivijver helemaal leeg, wast alle grind, ontdoet de bodem van organisch afval en vult hem opnieuw met schoon water, dan kan hij er weer een heel jaar tegen. Pleegt u ook op dat moment het benodigde periodieke onderhoud aan de waterlelies.

Een groepje van dezelfde minivijvers kan een heel mooi arrangement vormen, vooral als er met behulp van hoogteverschil en een fonteinpompje waterbeweging in wordt aangebracht. Houd er echter wel rekening mee dat waterlelies stilstaand water nodig hebben dus die kunt u dan niet in de minivijver plaatsen.