Slakken, plaag of nuttig

{flike}

Bron: Maandblad Aquavo, Purmerend
Door: Willem uit den Bosch

In deze column wil ik het hebben over een diertje wat zeker ook een rol spreekt in het belasten van ons aquariumwater, te weten de vaak in grote getalen aanwezige slakken.

Slakken behoren tot de ongewervelde dieren, net zoals ook de garnalen. Eigenlijk moeten we spreken van minstens twee verschillende soorten ongewervelden, te weten de schelpdieren en de schaaldieren. Een slak is een schelpdier en een garnaal of kreeft een schaaldier.

Een beperkt aantal slakken is volgens mij een voordeel voor je aquarium, want net als garnaaltjes zijn het goede opruimers. Ik heb ook wel eens gelezen dat de vaak in grote getalen aanwezige kleine slakjes ertoe kunnen bijdragen dat de bodem luchtig blijft en niet dichtslaat. Echter maar al snel ervaart de doorsnee aquariaan de snelheid van voortplanting bij de meeste slakkensoorten als een plaag.

Dat zal je niet ervaren bij de Pomacea diffusa, over de Latijnse naamgeving bestaat wel enige verwarring, want in de literatuur kom je hem ook tegen als Ampullarius, of op zijn Hollands “de Appelslak” deze zijn gemakkelijk in de hand te houden. Op de eerste plaats is de appelslak geen hermafrodiet (tweeslachtig), dit wil zeggen dat er, in tegenstelling tot de meeste slakkensoorten, voor de voortplanting een mannetje en een vrouwtje nodig zijn, ook legt deze soort zijn eitjes boven water. In het aquarium betekend dit, in de lichtkap, hier moet dus wel enige ruimte voor zijn. Ze klimmen dus uit het water en daarom moet de bak, als je appelslakken houdt, goed afgesloten kunnen worden, anders vind je de slakken op het droge. In die lichtkap dus, vind je de eitjes als een tros aan elkaar geplakt en kan je deze als je geen jongen wilt, eenvoudig verwijderen. Als je de jongen wel wilt moet je de eitjes laten zitten waar ze zitten. Je hoeft je geen zorgen te maken dat het veel te warm is in die lichtkap, die moeder heeft echt wel goed gekeken waar ze haar jongbroed legt. Het kan zomaar een paar weken duren voor de eitjes uitkomen en in het water vallen. Hun huisje is dan nog niet verhard, zodat ze in deze periode door de vissen als voer gezien kunnen worden. Ook heb ik wel eens gelezen dat appelslakken de eitjes van andere slakkensoorten eten, zodat die ook in gareel blijven en niet tot een plaag uitgroeien.

Een aandachtspuntje is wel dat je bij aanschaf goed oplet dat je de juiste soort te pakken hebt. Er zijn namelijk verschillende soorten, maar alleen de Pomasea diffusa is geschikt voor het aquarium. De andere soorten vergrijpen zich aan je planten en dat kan niet de bedoeling zijn.

Het is zelfs zo erg dat er in Spanje rijstvelden zijn die ernstig bedreigd worden en compleet worden kaalgevreten door deze soorten. Die daar overigens ook niet inheems zijn, maar via importen in de natuur terecht zijn gekomen. Vandaar ook dat de EU heeft besloten een import verbod uit te vaardigen. In de handel is het dus een verboden soort, maar via de liefhebbers en aquariumverenigingen is hij nog ruim voorhanden.

Het zegt echter wel iets over ons aller verantwoordelijkheid. Zorg dat, om wat uitheemse soort het ook gaat, deze niet in de vrije natuur terecht komt. Anders zou het door steeds meer verboden, en denk hierbij vooral ook aan onze aquariumplantensoorten, nog wel eens onmogelijk worden om onze mooie hobby te blijven uitoefenen.