Algen etende bewoners voor het aquarium

{flike}

Door: Arjan de Winter

Hoewel het aantal theorieën over algengroei in het aquarium redelijk beperkt is, zijn het aantal methodes om algen te bestrijden enorm. Voor een leek is het uiterst lastig om de zin en onzin van de verschillende methodes te beoordelen en ook voor een meer ervaren aquariaan is dit vaak nog lastige materie. In dit artikel over algen in het aquarium zullen de meest bekende algen etende vissen, garnalen en slakken besproken worden. Deze algen etende bewoners van het aquarium zijn vooral effectief als preventief middel tegen algen in het aquarium.

Algen etende vissen
Vooral als preventief middel tegen algenexplosies zijn algen etende vissen een goede methode. Wanneer een aquarium reeds overwoekert is met algen zullen een paar algen etende vissen niet direct het aquarium van alle algen kunnen ontdoen. Als preventief middel zijn sommige soorten echter zeer goed instaat potentiële algenexplosies te voorkomen. Voor de meeste soorten algen in het aquarium zijn wel algeneters te vinden. De belangrijkste uitzondering zijn blauwe algen die naar mijn weten door geen enkele vissoort gegeten worden. Net als bij alle soorten aquariumvissen is het ook bij algeneters van belang om voor aanschaf goed bekend te zijn met de eisen van de vissen voor huisvesting en of ze samengehouden kunnen worden met de overige vissen in het aquarium. Hieronder staan een aantal veel voorkomende algen etende vissen in het kort beschreven met hun belangrijkste eigenschappen.

Crossocheilos siamensis
Deze vis wordt ook wel de koning onder de algeneters genoemd. De meeste soorten algen worden gretig gegeten door deze soort en vooral baardalgen worden effectief bestreden met deze soort. In zijn jeugd is deze soort werkelijk een ongelooflijke algeneter, maar ook als volwassen vis blijven het goede algeneters.

Deze soort dient bij voorkeur in een school gehouden te worden (minimaal 3 stuks, maar liever meer). Vanwege het drukke karakter komt deze soort het best tot zijn recht in een groot aquarium. Deze soort kan beter niet gehouden worden met rustige schuwe vissen, aangezien deze meestal minder gecharmeerd zullen zijn van het drukke karakter van deze algeneter. In een ruim aquarium met wat grote vissen die zich niet storen aan actieve medebewoners is deze soort echter een leuke en nuttige aanwinst voor het aquarium.

Epalzeorhynchus kalopterus
Deze vis is een middelmatige algeneter, die als niet zo heel erg effectief bekend staat. Het is een vis die solitair gehouden moet, worden aangezien deze soort op volwassen leeftijd geen andere soortgenoten verdraagt. Deze soort kan zo'n 15 cm lang worden en is hierdoor vooral geschikt voor middelgrote en grote aquariums.

Epalzeorhynchus sp.
Deze vis is een middelmatige algeneter, die als niet zo heel erg effectief bekend staat. Het is een vis die solitair gehouden moet, worden aangezien deze soort op volwassen leeftijd geen andere soortgenoten verdraagt. In winkels wordt deze soort regelmatig met de soort Crossocheilos siamensis, verward maar wat betreft algen eten en karakter zit er een wereld van verschil tussen deze soorten. Deze soort kan zo'n 15 cm lang worden, maar zal meestal kleiner blijven. Deze soort is vooral geschikt voor middelgrote en grote aquariums.

Gyrinocheilus aynomieri (Siamese algeneter)
Dit is één van de bekendste algeneters voor het aquarium, maar gek genoeg eigenlijk één van de minst geschikt voor de meeste aquariums. Eenmaal volwassen kan deze soort niet met soortgenoten samengehouden worden en ook ten opzichte van andere soorten kan deze algeneter onverdraagzaam zijn. Wat grotere en trage vissen kunnen beter niet samengehouden worden met deze soort.

In een aquarium met sluierstaart goudvissen bij mijn zus heeft deze soort eens meerdere van deze vissen gedood, voordat ze de oorzaak van de beschadigde vissen kon achterhalen. Ook wat betreft algen eten is deze soort slechts gemiddeld effectief. Met een maximale lengte van ongeveer 15 cm is deze soort vooral geschikt voor middelgrote tot grote aquariums.

Harnasmeervallen In de familie van de harnasmeervallen komen veel verschillende algeneters voor. De meeste van deze soorten zijn solitair vissen die overwegend in de schemering actief zijn. Met een lengte van 12 tot 25 cm afhankelijk van de soort varieert het vereiste aquarium van middelgroot tot groot. Over het algemeen zijn het goede algeneters, maar veel van deze soorten kunnen tere planten beschadigen bij het afgrazen van algen, waardoor niet alle soorten even geschikt zijn voor een beplant aquarium met tere plantensoorten. Met namen van de veel voorkomende soort Ancistrus dolichopterus wordt vaak melding gemaakt dat tere planten beschadigd worden door deze soort.

Helostoma temminckii (Zoenvis of Zoengoerami)
De zoenvis is normaliter de gehele dag bezig met het zoeken naar algen, wat deze vis een effectieve algeneter maakt. Deze soort kan zowel solitair als in een groep gehouden worden.

Deze rustige vissoort gaat over het algemeen zijn eigen gang en zal geen andere soorten in het aquarium last vallen. In de natuur kan deze vis een lengte van 30 cm bereiken, maar in het aquarium zal deze soort meestal niet groter dan 13 tot 14 cm worden, waardoor een middelgroot tot groot aquarium voldoende is voor het houden van deze soort.

Levendbarende vissen
Veel levendbarende vissen hebben draadalgen en groene slijmalgen op het menu. Vooral wanneer de vissen maar matig gevoerd worden, zullen deze vissen hun menu aanvullen met algen. Van levendbarende staan vooral de volgende soorten bekend als goede algeneters: Poecilia sphenops (Black molly), Xiphophorus helleri (Zwaarddrager) en Xiphophorus maculatus (Platy). De genoemde soorten zijn alle scholenvissen met een gezellig actief karakter, waar vooral de Platy ook geschikt is voor een wat kleiner aquarium. Een nadeel van deze soorten is hun snelle vermenigvuldiging, waardoor hun aantal gemakkelijk te groot kan worden in het aquarium.

Otocinclus affinis
Deze vis is een klein blijvende algeneter die een lengte van ongeveer 3 tot 5 cm kan bereiken. Op het menu van deze soort staan vooral zachte algensoorten. Vanwege het kleine formaat is het effect van deze soort enigszins beperkt, waardoor een groot aantal benodigd is om effectief te zijn. Het voordeel van het kleine formaat is dat deze soort ook goed ingezet kan worden in kleine aquariums. De visjes van deze soort zijn rustig van aard en bemoeien zich normaliter niet met andere soorten in het aquarium.

Cichliden soorten
Veel soorten Cichliden hebben zich gespecialiseerd in het afgrazen van algen van rotsen, waarbij algen een belangrijke voedselbron zijn voor deze soorten. Voor deze vissoorten is het dan ook belangrijk om juist te zorgen voor een zekere algengroei in het aquarium. Over het algemeen zijn Cichliden soorten vooral geschikt voor speciaal aquariums, waardoor deze soorten voor het gezelschap aquarium of beplant aquarium niet geschikt zijn. Veel algen etende Cichliden soorten zullen ook de planten niet met rust laten, waardoor het gebruik van deze soorten als algeneter zich vooral beperkt tot speciale Cichliden aquariums die vooral gedecoreerd zijn met rotsen en enkel plantensoorten met harde bladeren.

Algen etende garnalen
Naast het inzetten van algen etende vissen in het aquarium is het de laatste jaren ook populair geworden om algen etende garnalen in te zetten in de strijd tegen algen. Steeds vaker zijn er garnalen te koop in aquariumwinkels, waarvan enkele ook goed geschikt zijn als algeneters. Meer echter nog dan bij algen etende vissen is het bij garnalen erg belangrijk om voor de juiste waterkwaliteit en medebewoners te zorgen. Garnalen zijn over het algemeen veel gevoeliger voor afvalstoffen als ammonia en nitriet dan aquariumvissen, daarom moet er voor een goede waterkwaliteit gezorgd worden. Ook kunnen garnalen slecht tegen medicijnen en chemische middelen in het water. Wanneer er garnalen in een aquarium gehouden worden is het dan ook niet mogelijk van dit soort producten gebruik te maken. Is een vis ziek dan dient deze of in een apart aquarium behandeld te worden of de garnalen moeten tijdelijk in een ander aquarium onder gebracht worden.

Ook de vissen die in combinatie met de garnalen gehouden worden moeten met zorg uitgekozen worden. Over het algemeen kunnen garnalen het best gecombineerd worden met kleine tot middelgrote vissen.

Wanneer de garnalen met te grote vissen gehouden worden zullen de vissen de garnalen als een lekkere maaltijd zien. Aan de andere kant zijn er ook enkele garnalen soorten in de handel die juist weer vissen beschadigen en eten. Alvorens garnalen aan te schaffen is het dan ook belangrijk om eerst te achterhalen welke eisen ze stellen en of ze goed te combineren zijn met de andere bewoners in uw aquarium. Voor het bestrijden van algen in het aquarium zijn vooral de twee onderstaand beschreven soorten aan te bevelen.

Caridina japonica
Deze garnalen soort is de afgelopen jaren erg populair geworden als algeneter in het aquarium. Deze soort eet een divers aantal soorten algen en is relatief weinig eisend wat betreft de watersamenstelling, zolang het water maar zuiver is en er geen chemische middelen gebruikt worden. Deze soort kan zo'n 5 cm lang worden en kan het beste in een groep van meerdere soortgenoten gehouden worden. Mijn eigen ervaringen met deze garnaal zijn erg goed en zeker in een aquarium met kleine tot middelgrote vissen is dit een zeer geschikte algeneter.

Caridina serrata
Deze soort wordt ook wel de bijengarnaal genoemd. Met een maximale lengte van 3 cm is deze soort zelfs voor een zeer klein aquarium geschikt. Mogelijk vanwege zijn geringe grote is deze soort een wat minder efficiënte algenverdelger dan de Caridina japonica. Deze soort kan het beste in zacht water met een neutrale tot licht zure pH gehouden worden. De Cardina serrata is wat schuwer dan de Caridina japonica en kan het best in een wat grotere groep gehouden worden. Uitgebreide informatie over deze garnalen soort is terug te vinden op Charles Buddendorf Aquarium-pagina's.

Algen etende slakken
De meeste slakken in het aquarium zullen eerder als een plaag gezien worden dan als een nuttige opruimer. Over het algemeen is het dan ook vooral gangbaar om slakken in het aquarium te minimaliseren dan ze doelbewust uit te zetten. Toch kunnen sommige slakken ook nuttig zijn als algeneter. De meeste bekende slakkensoort die algen eet is de appelslak. Deze slakkensoort is naar mijn weten ook de enige bewoner van het aquarium, waarvan ook wel melding wordt gemaakt dat ze blauwe algen eten. Een nadeel van appelslakken is dat zij zich ook kunnen vergrijpen aan de planten, waardoor vooral tere planten met zachte bladeren niet altijd goed samengaan met appelslakken.