Verdere ervaringen met het aquariumhouden

{flike}

Door: J.A.M. Kouwenhoven
Bron: Maandblad Danio Rerio, Delft

De bedoeling van mijn artikel is niet de betweter uit te hangen, noch dat men het met mij eens hoeft te zijn, maar gewoon om d.m.v. van uitwisseling van ervaringen de hobby zo goed mogelijk te gaan beoefenen, zodat het ook werkelijk een prettige en ontspannen bezigheid zal zijn na de dagelijkse beslommeringen. En wel zodanig dat de levende have in een zo goed mogelijke omstandigheid en conditie wordt gehouden, waardoor milieu- en dierenorganisaties geen stok in handen wordt gegeven om daarmee onze hobby te lijf te gaan, al zullen vanuit die hoek wellicht extremisten blijven trachten om uw plezier te bederven respectievelijk onmogelijk te maken.

Belangrijk daarbij is dat die uitwisseling van meningen tussen aquarianen onderling op een zo prettig mogelijke manier plaatsvindt, want anders schieten we ons doel voorbij; er is al genoeg ellende in deze wereld. Dus relativeren is ook hier belangrijk, zoals trouwens alles in dit leven maar relatief is.

Natuurlijk mag een hobby geld kosten, maar ik geef er de voorkeur aan dat binnen de perken te houden door een goed, maar makkelijk te houden planten en niet te kostbaar visbestand, maar dat moet iedereen maar voor zichzelf uitmaken.

Ook in onze hobby is alle begin het moeilijkst. Als een aquarium eenmaal goed draait en al een paar jaar goed staat, is het dagelijks onderhoud veel eenvoudiger dan bij een nieuw. Nu besteed ik dagelijks niet meer tijd eraan dan een paar minuten: plantenvoedsel toevoegen en beperkt maar wel gevarieerd voeren. Periodiek de voorruit schoonmaken, zeer beperkt water verversen resp. aanvullen en de CO2 wat op peil houden. Dat laatste zal iedereen wel doen/niet doen al naar men zelf wenst.

Pompen schoonmaken doe ik wel als de uitstroom echt minder wordt. Kortom, in een goed lopend aquarium moet men zo min mogelijk ingrijpen. Moet je planten inkorten, doe dat dan stapsgewijs en niet te radicaal, want verstoring van het milieu leidt alleen maar tot problemen. Verder is geduld ook in onze hobby een meer dan schone zaak. Ook al staat of gaat het niet helemaal naar jouw zin, de natuur kun je toch niet dwingen. Planten hebben, na jouw ingreep, vaak maanden nodig om weer mooi uit te groeien.

In het bovenstaande heb ik het over een aquarium dat na langere tijd al a.h.w. “zelfredzaam” is. Een nieuw aquarium opstarten is een heel ander verhaal, want dat milieu is zeer kwetsbaar, of liever gezegd, het milieu moet zich nog gaan vormen en dat gaat meestal met de nodige moeilijkheden gepaard.

Om zo’n “zelfredzaam” aquarium te krijgen is veel geduld, volharding en zelfbeperking nodig. Hoe men zo’n vivarium inricht moet men zelf weten, ik heb daar in vorige artikelen al over geschreven en ook over algen voorkomen/bestrijden heb ik toen mijn gedachten laten blijken. Maar hoe je het ook wendt of keert, een goed aquariummilieu opbouwen vraagt al gauw een jaar, zo niet meer. Ook een aquarium dat te ingrijpend is verstoord, zal veel tijd vergen om weer stabiel te gaan functioneren.

Belangrijk is wellicht om voor het opstarten van een aquarium eerst goed na te denken wat men wil en eventueel informatie inwinnen. Daarna een goed inrichtingsplan maken en dat eens door meerdere ervaren aquarianen laten beoordelen. Met die meningen hoef je het natuurlijk niet allemaal eens te zijn. Wellicht brengen zij dingen naar voren waar jij niet of nog niet aan gedacht had of volslagen nieuw voor je zijn. Dat voorkomt vaak fouten die later moeilijk zijn te verhelpen. Denk daarbij vooral ook aan de technische uitrusting. Die hoeft echt niet zo duur en uitgebreid te zijn, als je maar gelijk de goede doeltreffende benodigdheden aanschaft.

Belangrijk is ook hoe je wilt filteren: een biologisch of een potfilter, of je wel of niet door de bodem afzuigt en boven- of onderin afzuigt/uitstroomt, of je een oppervlakte-afzuiging wil toepassen om kaamlagen te verwijderen en oppervlaktestroming wil realiseren om de zuurstof/gasuitwisseling te bevorderen, welke bodemgrond en decoratieartikelen, zoals kienhout/stenen, je wilt toepassen en of je een relatief fijne, bijvoorbeeld 2 mm, gelijkmatige bodemgrond gebruikt die goed doorlatend is. Of je wel of geen voedingsbodem aanschaft. Of je wel of geen CO2 toepast en hoe je dat dan wil doen. Welke en hoeveel verlichting en of je wel of geen verwarming wil toepassen, als je er bij dat laatste maar rekening mee houdt dat ook in de tropen er een verschil is tussen de jaargetijden. De verlichting hoeft echt niet de hele dag “over de top” te zijn en er kunnen gerust ook enige schaduwplekken zijn en op de temperatuur kunnen planten heel verschillend reageren.

Het is wellicht verstandig om met een eenvoudig plantenbestand te beginnen en dat geleidelijk, proefondervindelijk, uit te breiden respectievelijk aan te passen, want het milieu in jouw bak bepaalt uiteindelijk welke planten het wel of niet zullen doen, omdat elke plant weer eigen behoeften heeft. Het lijkt ook verstandig eerst maar een poosje met een aquarium zonder dieren te beginnen en het plantenbestand gelegenheid te geven zich te laten ontwikkelen.

Met het vissenbestand is het al niet veel anders, niet te veel vissen en ook elke vissoort heeft weer zijn speciale behoeften al zijn die mogelijk, door het kweken in leidingwater, wat minder gevoelig geworden.

Het lijkt mij desondanks verstandig en ook logisch om je bij de keuze te beperken tot een bepaalde streek/werelddeel. Begin eerst maar eens met eenvoudige, weinig eisende en niet te grote vissen, die zijn in het algemeen ook niet zo duur en wel zo mooi. Ook over het op wat langere termijn houden van garnalen en slakken e.d. moet je wel weten waaraan je begint en dat vraagt eerst om wat meer documentatie. Over al deze onderwerpen heb ik in het verleden mijn mening opgeschreven en wil het daarbij maar laten. Ik kan echter het niet voldoende benadrukken. Verstoring is de pest in je vivarium, de natuur kun je echt niet dwingen en probeer ook niet die natuur te slim af te zijn of te frustreren, want dat loopt altijd verkeerd af.

Bij vivariumverenigingen kun je wel of niet aan keuringen deelnemen en dat kan belangrijk zijn om nog beter voor planten en dieren te gaan zorgen en meer ervaring op te doen en er van te leren hoe een esthetisch vivarium op te bouwen. Maar laat daarbij niet het wedstrijdelement/jouw ijdelheid prevaleren, want het welzijn van de levende have dient altijd voorop te staan.

Tijdens tv-uitzendingen zie op de achtergrond vaak vivaria staan die echt geen reclame zijn voor onze hobby en die milieu- en dierenorganisaties alleen maar aanleiding geven daar terecht op af te geven en bij de overheid op maatregelen aan te dringen. Zelf heb ik in het verleden aan verenigings-, districts- en landelijke keuringen deelgenomen en daarbij met vallen en opstaan het nodige geleerd.

Als je aan keuringen deelneemt, laat je door de mening van anderen ook niet verleiden om gelijk de boel maar “op z’n kop te zetten”, want dat is niet goed voor je plantenbestand, laat staan de levende have. Laat dus die meningen van anderen even bezinken en pas als je er zelf van overtuigd bent dat iets beter kan, pas dan dat geleidelijk realiseren. Het is niet zo belangrijk om nu eerste of laatste in die rangschikking te zijn, dus ook hier relativeren en houdt je ego/pronkzucht onder controle. Belangrijk is dat jij plezier aan je hobby beleeft en planten en dieren zo goed mogelijk leert/gaat verzorgen. Zo’n keuring is ook maar een momentopname en daarna is dat vivarium weer helemaal alleen jouw zaak, want na zo’n keuring kijkt voorlopig wellicht niemand meer naar jouw aquarium.

Tijdens een verenigingsavond hoorde ik van een spreker dat het verstandig is om niet een, maar meerdere soorten plantenvoeding toe te passen, omdat elke fabrikant zijn eigen recept toepast. Dat heb ik uitgeprobeerd en volgens mij blijkt daaruit dat hij gelijk heeft. Bovendien is het goed om de opgegeven doseringen niet per week of maand toe te voegen, maar te spreiden over elke dag en die toevoegingen van plantenvoedsel aan het begin van elke dag te geven.

Als u na het lezen van dit artikel vindt dat mijn mening wat is veranderd, zal ik dat niet ontkennen, immers aquariumhouden is met recht een “levende” hobby, waarbij ervaringen op den duur dat aquariumhouden doet evalueren. Ik hoop echter dat bovenstaande gedachten kunnen bijdragen aan een betere en prettiger beoefenen van onze hobby.