Miniatuurvijvers

{flike}

Bron: Maandblad van Hugo Aqua, Heerhugowaard

Wanneer je het over een vijver hebt, denk je al snel aan een bak met duizenden liters inhoud, beplant met grote groepen moerasplanten, één of meer waterlelies en een bevolking met snelle goudwindes, enorme koikarpers of groepen goudvisachtigen.

Niet iedere vijverliefhebber heeft echter de ruimte om een grote vijver aan te leggen. Wanneer je over een relatief kleine tuin beschikt, zal je simpelweg met wat minder wateroppervlak genoegen moeten nemen, omdat een tuin met slechts vijverwater zonder randbeplanting eerder als storend, dan als mooi wordt ervaren. Wie in een flat (tegenwoordig noemen we dat een appartementencomplex) woont, heeft meestal slechts de beschikking over een balkon om de tuinstoelen en wat potplanten neer te zetten. Daar past onmogelijk een flinke vijver bij. Voor wie het nog niet wist, een vijver hoeft niet groot te zijn.

Gelukkig zijn er mogelijkheden te over om met een kleine ruimte toch plezier aan een kleine waterpartij te beleven. De meest simpele manier is een vogelbadje in de vorm van bijvoorbeeld een schelp. Een dergelijk vogelbadje wordt vanwege de lage waterstand door vele vogels ook gebruikt als drinkbak. Nadeel van deze vogelbadjes is dat ze vanwege het stilstaande water snel bealgen en dat er met grote regelmaat moet worden bijgevuld. Bovendien zijn deze badjes te klein om visjes en plantjes in te houden.

Wie wel van stromend water houdt, maar niet van bealgd water, kan er ook nog voor kiezen om een waterelement in de tuin te plaatsen. Zo´n waterelement kan bijvoorbeeld in de vorm van een zuil of bol en wordt op een ingegraven waterbak met rooster geplaatst, waarna een opvoerpomp het water omhoog stuwt. Het water dat van het element afstroomt, komt automatisch terug in de waterbak. Ter camouflage van het rooster onder het waterelement kan worden gekozen voor keien.

Een snelle en relatief goedkope manier om kleine maar complete vijver voor een kleine tuin of balkon in te richten is met behulp van een speciekuip. Deze stevige kunststof kuipen hebben een inhoud van 65 liter, wat net genoeg is om redelijk succesvol wat waterplanten een klein blijvende waterlelie, en enkele kleine visjes (bijvoorbeeld goudelritsen of stekelbaarsjes) te kunnen houden. Ook in dit geval zult u moeten rekenen op drinkende vogels. En bezoek van allerlei insecten die het vijvertje gebruiken om hun eieren in af te zetten. De lelijke zwarte kuip kunt u camoufleren met een fraaie stenen ombouw. Of door eenvoudig de vijver in te graven.

U zult echter relatief veel zorg aan zo´n minivijvertje moeten besteden; goed groeiende planten zullen andere snel verdringen en zorgen voor een overvol en dus onaantrekkelijk geheel. Vanwege het kleine watervolume en de geringe diepte zal de kuip onder invloed van zonlicht snel opwarmen, wat vervelende algenvorming bevordert. Voor de aanwezige dieren kan een te hoge temperaturen dodelijk zijn. Een langdurige temperatuur van meer dan 26 graden Celsius wordt niet verdragen. Het is dus aan te raden om in ieder geval een deel van de dag voor schaduw te zorgen. Verzorg deze schaduw liever niet met behulp van een boom of struik naast het vijvertje, omdat in de herfst het afgevallen blad grote negatieve gevolgen kan hebben voor de waterkwaliteit. Het is beter om het huis of de erfafscheiding voor de nodige schaduw te laten zorgen.

Tenslotte geld voor de vijver het zelfde als voor een aquarium: hoe kleiner de bak, hoe instabieler het biologisch milieu. U kunt een minivijver ook in de vorm van een halve regenton of oude wasteil plaatsen.

Er is keuze te over. Wie zich geen zorgen wenst te maken over het biologisch evenwicht in een minivijver, kan er voor kiezen om hierin slechts moerasplanten te houden. In dat geval wordt de bak tot ongeveer 5 tot 8 centimeter onder de rand met een mengsel van vijveraarde, zand en grind in een verhouding van 2:2:1 gevuld. Het grind zorgt er voor dat het mengsel luchtig blijft, en er geen zuurstofloze plekken ontstaan. De bovenste centimeters worden afgevuld met water, waarna de minivijver kan worden beplant met moerasplanten.

Zorg er wel voor, dat alleen langzame groeiers worden toegepast. Lissen en andere woekerende planten zullen al snel andere planten verdringen.

Ten slotte wil ik de voorgevormde vijver noemen. Voorgevormde vijvers zijn er in vele soorten en maten, zodat ook in een kleine tuin een vijvertje kan worden aangelegd.

Een voorgevormde vijver dient in dit geval de voorkeur te krijgen boven een vijvertje van folie, omdat in een kleine folievijver de onvermijdelijke plooien te veel zullen opvallen. Bovendien zal dit een flink deel van het wateroppervlak in beslag nemen. Een ingegraven vijverbakje met een maximale inhoud van enkele honderden liters water neemt niet veel ruimte in beslag. U kunt de vijver beplanten met enkele moerasplanten in de daarvoor aangebrachte randen en zuurstofplanten zoals bijvoorbeeld de waterviolier of drijvend fonteinkruid en een mini waterlelie in het diepere gedeelte. Ook kunnen kleine vijvervisjes worden gehouden.

Wat betreft de verzorging van zo´n klein bakje gelden echter dezelfde voor- en nadelen als de hiervoor besproken speciekuip. De goudelrits is een ideaal visje voor kleine vijvers.